
Het bovenstaande symbool is niet onbekend en wordt door sommige astrologen ook wel als symbool voor Pluto gebruikt. (Zelf gebruik ik liever de cirkel, met daaronder de halve maan en het kruis. Zie ook uitleg in artikel: ‘symbolen Plutoïden’). Het bovenstaande symbool vind ik beter aansluiten bij de betekenis van Orcus. Het symbool afstaan aan Orcus is daarbij in mijn ogen een mooie symbolische daad van broederliefde. Pluto is immers Orcus z’n astronomische tweelingbroer. Orcus wordt ook wel de anti-Pluto genoemd omdat zijn baan rond de zon precies tegengesteld is aan die van Pluto. Als Orcus in zijn aphelium (het punt waar de afstand tot de zon het grootst is) dan bevindt Pluto zich in zijn perihelium (het punt dat het dichtst bij de zon gelegen is) en omgekeerd. Vanuit astronomisch perspectief is Orcus dus het spiegelbeeld van Pluto.
Het bovenstaande symbool doet mij overigens denken aan de rijksappel. Dit was in het verleden een attribuut van keizers en ook koningen: een (gouden) bol met daarboven op een kruis. De rijksappel stelt de wereld voor. De persoon die het object in zijn hand heeft, bezit (draagt) de wereld. Het is dan ook het symbool van wereldlijke macht.
De drager van de macht over de wereld
Orcus kunnen we associëren met reusachtigheid, met de reus in sprookjes, maar ook wel met de wolf. Zijn naam zien we terug in woorden als Orka, orkaan, Orc. Allemaal grootse spannende en indrukwekkende krachten. In mythes komen we de reus wel tegen als de drager van de wereld. Denk aan de reus Atlas maar ook in het verhaal van Quaoar zijn er zeven reuzen die de wereld dragen.
Reuzen staan bekend om hun ijzersterke kracht. In veel verhalen delft de reus uiteindelijk het onderspit en verliest het gevecht. Zo kennen we de Giganten, de Cyclopen, de Oni uit Japan en Atlas dus, maar er is ook bijvoorbeeld ook Polyphemus, Goliath en de Indische Kumbhakarna. Reuzen worden ofwel in de onderwereld gedumpt, beetgenomen of lopen verwondingen op door toedoen van de (kleinere) mens die de reus te slim af is. (In een ander artikel en op de lezing tijdens de ASASdag heb ik hier over geschreven en gesproken).
Orcus, de drager van het ondraaglijke
“Als jij het ondraaglijke niet kunt dragen, dan draag ik het voor jou. Ik verberg het in mijn binnenste. Ik stop het onder de grond. Ik doe dit uit liefde.”
Orcus staat dus voor een reusachtige kracht. We kunnen hem associëren met een reus, de grote schaduw op de muur, maar ook met de boze wolf. Deze zomer was ik echter in Florence en Umbrië waar Orcus vandaan komt en ik realiseerde mij dat we Orcus ook kunnen verbinden met de verborgen ruimtes onder de grond. Zeg de donkere koele geheime (schuil)kelders, verborgen gangenstelsels, holtes in bergen (grotten), verborgen schat- en voorraadkamers. We kunnen hem associëren met de onderwereld, de verborgen ruimte onder onze leefwereld bedoeld om dingen te bewaren die uit het daglicht moeten blijven.
Mythes, maar ook dromen zijn sleutels naar andere dimensies. Paradoxaal worden juist dromen en mythes door sommigen gezien als waanbeelden. Maar het is andersom. Door ons te verdiepen in de mythische wereld, vol symbolen kunnen we diepere betekenissen ‘zien’ waar we anders in de waan van de dag aan voorbij zouden gaan. Pluto kan ons daarbij helpen. Hij is de kracht die ons helpt onze waanbeelden te elimineren. Echter, Orcus houdt diezelfde waanbeelden juist in stand. Hij helpt ons zaken onder de pet te houden en te verbergen. In die zin is Orcus dus de tegenhanger van Pluto. Als Pluto staat voor de mythische held die de onderwereld intrekt om daar het licht aan te zetten, staat Orcus voor de antiheld die de wereld van het licht en schaduw gescheiden wil houden.
Heldendaad
Orcus helpt ons onze angst te ontlopen. Hij doet dit echter uit liefde (hij is onze overlevingstrategie). Echter hoe groter Orcus (onze schaduw) wordt, hoe meer het wantrouwen voor het leven zal toenemen en hoe meer wij op safe zullen gaan spelen. Eerder had ik het over de associatie met de onderwereld. Net als Pluto gaat ook Orcus daarover. Wij mensen leven zonder het ons altijd te beseffen, op de brokstukken van het verleden en bouwen ons bestaan bovenop vergeten angst. Zo houden wij ons krampachtig vast aan de zichtbare glorie om daarmee innerlijke verpaupering te kunnen ontwijken.
Orcus is de onzichtbare reus die zich in onze schaduw verborgen houdt en zich voedt met onze lasten. Met onze onverteerbare brokken zware energie waar wij anders aan onderdoor zouden gaan. Hoe meer Orcus te eten krijgt, des te groter hij wordt. Op die manier kan hij gedurende de tijd en in de loop van levens een grote vorm aannemen en in de realiteit van de wereld uitgroeien tot iets monsterlijks.
Orcus staat ook voor de held die uit naam van het ego zich wil blijven vasthouden aan sprookjes. Dankzij Orcus hoeven wij namelijk niet zelf de held uit te hangen en kunnen we in de waan van de dag blijven leven. Orcus draagt immers de wereld voor ons, zodat wij niet onder het gewicht van het bestaan zullen bezwijken. Orcus houdt ons op de been en zorgt dat we overeind kunnen blijven.
Orcus helpt het ego uit liefde, door diens angst te dragen. Maar het is uiteindelijk die andere onderwereldfiguur: Pluto, die het ego kan laten inzien dat wij de wereld zelf in handen moeten gaan nemen. We kunnen de macht beter naar ons toetrekken en de wereld zelf gaan dragen. Laten we daarom met hulp van Pluto de schaduw, intrekken, om op zoek te gaan naar monsters en een heldendaad verrichten!
© saskia van vliet – sterrentaal