De oude Grieken wisten dat wanneer het publiek meeleeft met de personages van een oude Griekse tragedie, ze kunnen worden geconfronteerd met hevige emoties als medelijden en schrik. De oude Grieken zagen het kijken naar een tragedie als heilzaam: genezend. De Griekse filosoof Aristoteles beschreef dit fenomeen en noemde het katharsis. Het woord katharsis betekent emotionele zuivering of opschoning. Als theaterdocent zou ik er nog aan willen toevoegen dat de katharsis verandering inluidt. Dat het gaat om verruiming en vernieuwing, en ook om inzicht. Eigenlijk past dit wel goed bij de Jupiter en Uranus conjunctie van 21-042024. Met katharsis gaat het om de ontknoping: de verstrikking houdt op te bestaan. Na de verwarring komt de ontwarring en de ontwaking.
Het is als bij het openen van een raam in een bedompte ruimte. Een fris briesje stroomt de ruimte binnen en het stapeltje papier op het bureau vliegt door de kamer. Maar na de paniek keert de rust weer terug en blijkt er in de ruimte een gezondere, lichtere en vredigere atmosfeer te hangen dan even daarvoor. Een toestand van leegte en innerlijke rust overvalt ons.
De emotionele bevrijding had volgens de oude Grieken betrekking op twee emoties. Te weten: eleos, (mede)lijden en phobos, vrees of angst. Phobos was tevens de zoon van Mars en Venus. Het woord Fobie is afgeleid van Phobos.
Naast Phobos is er ook Pholus, een van de Centauren (half paard half man). Sinds deze week zie ik ineens heel helder dat we Pholus kunnen plaatsen bij de Katharsis. De Centauren astrologisch begrijpen is best wat lastig. Maar soms heb je van die spontane inzichten die je overvallen. Zoiets gebeurde mij afgelopen week toen ik keek naar de horoscoop van het moment waarop Jupiter en Uranus exact staan (vandaag dus…)
Pholus was, net als Cheiron, beschaafd. Cheiron en Pholus werden om het verschil met de andere centauren te markeren in de kunst meestal meer menselijk dan de andere Centauren afgebeeld: van top tot teen man met het achterwerk en benen van een paard. De anderen Centauren leken meer op dieren omdat zij veelal met het hoofd en de romp als man werden afgebeeld.
Dat we het begrip katharsis kunnen plaatsen bij de astrologische betekenis van de Centaur Pholus, kwam als een plotseling inzicht. Iets wat overigens wel goed past bij Uranus. Mijn blik werd in de genoemde horoscoop (zie afbeelding hieronder) direct getrokken naar de Centauren: Pholus, Cheiron en Nessus. Cheiron staat op de cusp van het tweede huis conjunct Venus, Mercurius en de Noordknoop. Pholus staat in het elfde huis en Nessus staat tussen Saturnus en Mars in (in het teken Vissen en in het eerste huis). Welke indruk dit bij mij wekt, daar zal ik hieronder kort iets over schrijven.
Cheiron toont waaronder wij te lijden hebben. Hij laat pijn en onzekerheid zien en heeft te maken met verwondingen opgelopen door onze voorouders. De wond kan meerdere generaties worden doorgegeven. En hoewel het ons niet persoonlijk treft, veroorzaakt deze pijn uit het verleden in het heden pijn en onzekerheid. Cheiron gaat over pijn en in dit geval heeft het te maken met de liefde en de gedachtes/ meningen die we hebben over het thema (eigen) bezit, geld, inkomen. Het gaat over het verwond zijn op het gebied van de eigen zelfstandigheid en eigenwaarde, iets dat ondermijnend is voor de bestaanszekerheid.
Nessus toont ons met betrekking tot het leed dat wordt veroorzaakt door de hang naar bezit (eigen vermogen), datgene wat ons teveel in de macht heeft. Dat wat als het ware aan ons vreet (onbewust) en vat op ons heeft en ons daarmee in de (wurg)greep houdt, veelal ook omdat we bang zijn. In deze horoscoop staat Nessus in het eerste huis. Wat zoiets kan betekenen dat eigenwaan en egoïstisch handelen vat op ons heeft omdat we bang zijn om werkelijk vanuit innerlijke kracht de ruimte te betreden en het leven in te stappen. Het voelt alsof het erop of eronder is. Het is ik of de ander. Je wint of verliest…
Saturnus en Mars in Vissen die erbij betrokken zijn, geven mee dat het ook draait om het najagen en bouwen aan idealen en dromen die ergens niet concreet doordacht zijn en daarmee zomaar op drijfzand kunnen berusten. Denk hierbij aan de zogenaamde luchtkastelen. Wat we doen, waar we ons hard voor maken, kan weleens een illusie blijken te zijn? Het teken Vissen gaat ook over het jezelf oplossen, opofferen en onzichtbaar maken.
We kunnen dusdanig in de greep zijn van ons waanidee niet gezien te worden (Nessus) en vanwege de verwonding met betrekking tot het najagen van geld en bezit (Cheiron) niet scherpzinnig en niet kritisch genoeg zijn. We kunnen worden verblind door romantische beweegredenen, waardoor we niet goed in staat zijn ons zuivere gevoel de ruimte te geven en kritisch te zijn ten aanzien van onze relatie met de ander (zie oppositie Maan en Zwarte Maan in zeven in het teken Maagd). Met Mars in Vissen word je gemotiveerd door je dromen en je geromantiseerde ideeën, maar laat je mogelijk ook makkelijk van alles aanleunen en op de mouw spelden.
En dan ten slotte Pholus. Pholus staat in het elfde huis. Het huis van de groepsgeest en het wij en zij gevoel. Hier in dit gebied zou de Katharsis dus (moeten) plaatsvinden. Het emotioneel breekpunt en de ontknoping waarbij de emoties oplossen en ons leeg en gereinigd achterlaten. De groep, het leven in een groep eenlingen (de samenleving) is met Pholus op deze plek wellicht een emotionele plek om te vertoeven? Een kookpot wellicht? Het is oppassen geblazen voor de verstrikkingen, die de geest doden en de vernieuwing weinig kans geeft.
- *Pholus in 11: Release van de emoties die er spelen binnen de groepsenergie. Veranderen van ideologie, verandering van de mindset van de groepsenergie.
Net als in de oudheid zitten we als toeschouwers naar dit tragische tafereel te kijken. Sterker nog we zijn er onderdeel van en de vraag komt op: wordt het niet tijd om het raam open te zetten?
Nog even over de conjunctie van Jupiter en Uranus in Stier:
Jupiter gaat over de kracht van uitbreiding en expansie. Uranus gaat over drastische verandering, onrust, vernieuwing en vrijheid. Als Jupiter en Uranus elkaar ontmoeten (dit doen ze globaal eens in de 14 jaar maar de laatste keer in het teken Stier was in 1941), kunnen we ons afvragen: wat willen we behouden, wat is de werkelijke waarde van geld en bezit en kunnen we dit in een ander perspectief plaatsen? Wat is de natuur ons waard? En in het derde huis: welke informatie is concreet? Welke kennis houdt ons met beide benen op de grond. Het woord ontnuchterend komt ook bij mij op. En tevens de vraag, wat is zinnig en wat niet om ons mee bezig te houden? Waarover zouden we duidelijk in moeten zijn, standvastig en ons over moeten uitspreken? Doorbraak met betrekking tot het richting geven aan betrouwbare informatie past ook wel deze conjunctie in het teken Stier in het derde huis en het teken Boogschutter op het MC.
