In het verre verleden toen computers nog niet bestonden, vonden mensen het (net als nu) belangrijk om levenswijsheid door te geven aan het nageslacht. De leer van het leven neemt echter te veel woorden aan uitleg in beslag (het is veelomvattend). Daarnaast kan onze geest niet al onze belevenissen vasthouden en al onze ervaringen uit het verleden direct oproepen. Wijze personen in het verleden lijken van dit alles te hebben geweten. Zo moeten ze het volgens mij geweten hebben dat het voor de menselijke geest gemakkelijker is om de tastbare, concrete dingen om ons heen te zien (en te bewaren) dan de niet tastbare werkelijkheid. En ik kan mij zo voorstellen dat omdat ons geheugen zich niet alles bewust herinnert (onze geest niet alles in het zicht bewaard), verpakten mensen in het verleden daarom belangrijke kennis en informatie, waarvan zij vonden dat het bewaard moest blijven, in mythes. Een goed verhaal vol symbolen neemt immers weinig ruimte in beslag en is gemakkelijk te onthouden en door te geven.
Omdat het vertellen van mythes tot de dagelijkse fysieke realiteit van velen behoorden, kon wijsheid afkomstig van de ziel gemakkelijk worden verpakt in verhalen over goden en natuurkrachten en geconserveerd blijven. Mythes maken immers al eeuwen onderdeel uit van het leven en worden telkens opnieuw doorverteld. Hierdoor konden zielservaringen als het ware worden gematerialiseerd. Zonder al te veel moeite kan kennis met behulp van verhalen naar de toekomst worden getransporteerd en bewaard blijven (onthouden worden). Ik zie mythes dan ook als een soort externe harde schijf.
Oude mythes die in het verleden mondeling werden doorgegeven, bewijzen dat het transporteren van informatie uit het verleden naar het heden daadwerkelijk is gelukt. Mythes worden vandaag de dag immers nog steeds doorverteld en keer op keer opgeschreven. Mythes bieden het geheugen van de mensheid dus een steuntje in de rug. Zij helpen ons herinneren.
De strijd der tijden
De Titaan Kronos (Saturnus) die voor lange tijd de heerschappij over het heelal had, weigerde pertinent zijn macht uit handen te geven. Samen met de andere Titanen en met hulp van de Giganten (reuzen) bestormden zij de Olympus. Zeus voelde de bui al hangen en gebruikte zijn verstand en riep de hulp in van de Cyclopen (eenogige reuzen). Gaia (de aardemoeder) probeerde tevergeefs de Titanen te overreden hun strijd op te geven. Maar daar wilden de meeste van hen niets van weten, zij bleven Kronos steunen en stelden Atlas aan als hun opperbevelhebber. De hemel vulde zich met bliksemschichten, rotsblokken en brandende eiken. Typhon die honderd drakenkoppen had, kronkelende slangen als benen en honderd handen, deed er nog een schepje bovenop. De wereld schudde op zijn grondvesten. Het zou in totaal tien jaar duren voordat Kronos was overwonnen en Zeus de heerschappij over het heelal kon claimen.
Hoewel Kronos (Saturnus) en zijn bondgenoten zich tijdens de bovengenoemde strijd zich op de berg Othrys hadden gevestigd en het daarnaast hadden gepresteerd om de bergen Ossa en Pelion op elkaar te stapelen om Zeus (Jupiter) te verslaan, had Jupiter zich dus ook gevestigd op een berg, namelijk de Olympus. Dus beide grootmachten bevonden zich aan de de top. Uiteindelijk hield Saturnus geen stand en moest de zetel op de bergtop worden verlaten omdat hij een ereplaats in het dodenrijk kreeg toebedeeld.
Dit mythische thema houdt mij bezig, want zouden we de symbolische betekenis ook astrologisch kunnen plaatsen? Het thema is actueel, omdat 2020 het jaar is van een reeks planetaire conjuncties (samenstanden) van Pluto, Saturnus en Jupiter. Hoewel Saturnus in de mythologie het stokje heeft overgedragen aan Jupiter, staat Saturnus in de astrologische duiding nog ‘gewoon’ als de gezagvoerder te boek. Saturnus wordt gekoppeld aan het teken Steenbok en het 10e huis. Symbolisch is dit de plek bovenop het levenskruis, zeg: bovenaan de top van de berg.
Pluto is een dwergplaneet met grote impact en gaat over grote veranderingsprocessen die tot stand komen door de weg naar binnen te gaan. Alleen daar in je diepe binnenste kun je op zoek gaan naar de Heilige Graal. Alles wat er niet wezenlijk toe doet, wordt tot op het bot door Pluto afgebroken. Totdat alleen het essentiële overblijft.
Saturnus heeft te maken met de persoonlijke beleving en is gekoppeld aan de tijd. Zeg, het bewustzijn dat zich concentreert op de concrete, tastbare belevenis binnen in de tijd, in het nu van de directe ervaring. Saturnus zit qua bewustzijn zeg maar vast in het ritme van de klok: in het tijdsbeeld.
De derde speler op het 2020 toneel is Jupiter. Hij gaat voorbij de tijd en richt zijn aandacht op de totale ervaring die plaatsvindt in de hele ruimte. Jupiter heeft meer oog voor het effect van de gebeurtenissen (gedragingen) in de ruimte. Anders gezegd, Jupiter ziet wat er door de tijd, (de tijdsgeest: en dus het totaal van alle gedachtes en emoties) in de ruimte in beweging wordt gezet. Hij is zich dus ook bewust van Saturnus (andersom is dat veel lastiger).
Deze drie hoofdrolspelers (zij staan uiteraard niet op zichzelf, er zijn ook nog andere planeten bij deze vergadering betrokken, zoals Mars, Mercurius en Eris) zijn momenteel met elkaar in conclaaf. De drie genoemde planeten ontmoeten elkaar in het teken Steenbok, maar Jupiter en Saturnus nemen uiteindelijk straks weer afscheid van elkaar in het teken Waterman (21-12-2020). Hieronder ga ik nog even wat dieper in op de astrologische betekenis van Saturnus en Jupiter.
Saturnus staat in de astrologie voor vorm en structuur en het betreft geconcentreerde, samengebalde energie. De energie is strak en begrensd. Saturnus geeft niet mee en wordt daarom ook wel als streng en onverbiddelijk ervaren. In de horoscoop toont hij ons vasthoudende gedragspatronen die de doorstroming van creatieve energie belemmert. We kunnen Saturnus dan ook als een zware beproeving ervaren. Het klinkt tegenstrijdig maar enerzijds vraagt ons gedrag hier inhoudelijk om een andere aanpak, om een andere instelling. Anderzijds vraagt Saturnus ook juist om aanpassing en overgave aan patronen. Deze tegenstrijdigheid heeft alles te maken met de mate waarin onze geest getraind is om behalve naar buiten (naar de tastbare en concrete fysieke werkelijkheid) ook naar binnen (naar de innerlijke ervaring) te kunnen kijken. S. Arroyo schrijft over Saturnus: “Waar wij onze meest kenmerkende beproevingen, frustraties of remmingen zullen ervaren…. Saturnus in de horoscoop (vooral door zijn huispositie en door zijn conjuncties, vierkanten en opposities) aangeeft waar dit moeilijke ‘karma’ het sterkst ondervonden wordt.”
Saturnus kunnen we verbinden met de wet van zwaartekracht (dit beschrijf ik in mijn reader: De mythe van Saturnus. Een verhaal over de evolutie van de geest. In deze reader ga ik ook dieper in op het bovengenoemde thema: geest). Saturnus oefent dus zwaartekracht uit en trekt ons als het ware in een vorm, hij dwingt ons in een patroon. Vergelijk het met de zwaartekracht van de aarde. De aarde trekt aan ons, houdt ons letterlijk met beide benen op de grond. Ook al zouden wij als een kanonskogel afgeschoten worden, we zullen altijd weer op de grond belanden. We zullen ons dus aan de praktijksituatie moeten aanpassen of we het nu willen of niet. Want wanneer we ons verzetten dan zullen we zo hardleers als we zijn telkens tegen dezelfde beperkingen aanlopen. Daarom ervaren we bij Saturnus in de horoscoop vaak ook een stukje weerstand. We verzetten ons tegen dit gewicht, we verzetten ons tegen het patroon omdat het zwaar en log kan voelen. Saturnus kan veeleisend zijn en hij vraagt om discipline en doorzettingsvermogen. Saturnus legt dan ook een last op onze schouders en beperkt ons in onze bewegingsruimte. We moeten in de pas gaan lopen.
De horoscoop toont ons een momentopname in de beweging van het zonnestelsel. De aarde en de planeten volgen hun eigen ritme om de zon. Het zonnestelsel volgt een vast patroon. En of we het nu leuk vinden of niet, wij zitten vast in het systeem. We zitten vast in de kosmische orde. We kunnen er zeg maar niet zomaar aan ontsnappen. Tenzij we doodgaan, maar dat is een ander verhaal.
Wanneer wij geboren worden, hebben wij dus een positie in te nemen, een menselijke vorm aan te nemen, een persoonlijkheid op te bouwen. We zijn niet volledig vrij maar sociaal gebonden. We zitten als het ware aan elkaar vast, net zoals de planeten in hun beweging aan elkaar vastzitten. Saturnus wijst ons op dit ‘probleem’. Er zit niets anders op dan ons aan dit gegeven over te geven. We kunnen het ook niet doen en in de weerstand gaan (iets wat we vaak doen met Saturnus) maar dit zal uiteindelijk doodvermoeiend blijken te zijn. Dus daar waar Saturnus staat in de horoscoop wordt er van ons gevraagd om daar (liefst) zonder te morren de verantwoordelijkheid op onze schouders te nemen en de levensenergie in de richting die ons is ‘opgelegd’ vorm te geven. Onze creativiteit te benutten om datgene te doen waarin we ons geplaatst zien. En hoe meer wij ons verzetten, hoe minder wij ons aanpassen, hoe meer wij (ook al denken wij misschien het tegenovergestelde) onze innerlijke groei afremmen. Onze gedragingen zijn in een dergelijk geval namelijk in strijd met de wet van ons persoonlijk universum en we zullen juist verder van onze ambities afdwalen dan ze naar ons toehalen. Wanneer we tegen de wet van de zwaartekracht handelen, wordt er alleen maar nog harder aan ons getrokken. Echter wanneer we meebewegen dan zal de wet van aantrekkingskracht alles moeiteloos brengen wat we nodig hebben om de zware taak van Saturnus te volbrengen.
Dit allemaal gezegd hebbende, gaan we nu kijken naar de astrologische betekenis van de planeet Jupiter. Jupiter gaat over de kracht van expansie. Jupiter vergroot en plaatst zaken in een bredere context met het doel om een groter begrip van de wereld te krijgen. Hij laat je zeg maar het grotere plaatje zien.
Als je een steentje in het water gooit dan staat Saturnus zeg maar voor het steentje en Jupiter voor de kringen die in het water ontstaan. Jupiter ziet het effect van de steen in het water terwijl Saturnus alleen de steen ziet. In mijn reader plaats ik Jupiter bij de spirituele wet van aantrekkingskracht (de kracht van de intentie) die als uitgangspunt heeft, dat je terugkrijgt wat je uitzendt. Of anders gezegd: dat wat je zaait, zul je oogsten. Al onze gedachtes en gevoelens vormen samen een energieveld die gelijksoortige energievelden aantrekken. Afhankelijk van onze intentie (overtuiging en emoties) trekken we ofwel positieve ofwel negatieve ervaringen naar ons toe. Wanneer je bijvoorbeeld in schaarste gelooft, zul je ook schaarste naar je toetrekken. Door onze aandacht te richten op het positieve kunnen we veranderingen in ons leven teweeg brengen en het beste in elkaar omhoog halen. Aangezien je datgene aantrekt waar je (bewust of onbewust) veel aandacht aan besteedt, is het volgens deze theorie dus belangrijk om stil te staan bij je gedachten, je gevoelens en je overtuigingen. Het is belangrijk om je zicht te vergroten en toch ook buiten je eigen kader te kijken (verder dan je neus lang is dus).
Tussen 12 januari en 21 december 2020 vinden er allerlei samenkomsten plaats tussen de planeten, Jupiter, Saturnus en Pluto. Als astroloog vertaal ik dit globaal als volgt: zij wisselen hun kennis uit en verenigen hun krachten. Dit leidt onvermijdelijk tot onderlinge discussie en het zet de verhouding tussen Saturnus en Jupiter op scherp. Saturnus zal door zijn ontmoeting met Pluto worden geconfronteerd met de beperking die het denken vanuit een vastgeroest en verouderd tijdsbeeld (de angst voor chaos en het verlies van controle speelt ook een rol) veroorzaakt. Het denken buiten de kaders van dit oude patroon valt echter buiten zijn comfortzone. Saturnus zal zich daarom schrap zetten. Jupiter trekt echter aan de bel en wil inspraak. Hij heeft Pluto aan zijn zijde, die hem aanspoort om zichzelf met ferme kracht neer te zetten en te pleiten voor zoiets als meer ruimtelijk inzicht. Jupiter wijst ons op de effecten van ons gedrag en ziet in de toekomst. Jupiter ondersteunt de spirituele wet van aantrekkingskracht en vindt dat gedachtes geëvalueerd mogen worden en tegen het licht mag worden gehouden. Uiteindelijk gaat het Jupiter niet om de totale omverwerping van de tijd, wel van de tijdsgeest. Het gaat Jupiter om de inhoudelijke tijdsbesteding. De manier waarop er met de uitdagingen die er in de tijd plaatsvinden wordt omgegaan. Jupiter wil dat er ook wordt gekeken naar het effect van gedragingen. Dat Saturnus zich realiseert wat het effect is van zijn gedachtes. Want daar komen bepaalde gedragingen uit voort die de energie in de ruimte in beweging zet (denk even aan het voorbeeld van de steen in het water). Ten goede of ten kwade.
Maar of we het nu leuk vinden of niet, we zullen uiteindelijk moeten dealen met de tijd die er gegeven is. Als het twee uur is, is het twee uur en niet tien over zes bijvoorbeeld. We moeten Saturnus als gedisciplineerde vormkracht en zijn blik op de huidige concrete ervaring dus hoe dan ook omarmen en aanvaarden, want anders vliegt ons zonnestelsel uit de bocht (in mijn reader leg ik uit dat Saturnus gaat over zwaartekracht en deze wet zorgt er nu eenmaal voor dat alles in goede banen blijft draaien). Echter dat neemt niet weg dat Jupiter, Saturnus niet kan oproepen zich aan te passen aan een nieuwe invulling van de tijd. Jupiter wil dat Saturnus zijn rotsvaste overtuigingen en angst voor de vernietiging van de structuur, de economie, de zekerheid enzovoorts, in heroverweging neemt. Door anders tegen de situatie aan te kijken, door onze inzichten bij te stellen, kan de ervaring en de belevenissen die wij in deze tijd meemaken zich vernieuwen. De beleving van het nu kan drastisch veranderen, als Saturnus het maar wil inzien. Dat zal echter op dwingende wijze aan hem worden meegedeeld, want Pluto neemt deel aan dit topoverleg …
© Saskia van Vliet – Sterrentaal
- Interesse in de reader over Saturnus ? Deze is bij mij te bestellen. Zie onder rubriek Kiosk voor meer informatie